Tenkis davası miras hukukundan doğan özel bir iptal davası dır. Bu iptal davasının Türk Hukukundaki diğer iptal davalarında farklı olan yanı ise mirasçının bu talebini ancak miras bırakanın ölümü üzerine ileri sürebiliyor olmasıdır. Tenkis davası, saklı paylı mirasçılar ile onların alacaklıların açabildiği, hakimden miras bırakanın yapmış olduğu kazandırmaların belirli oranda etkisizleştirilmesini talep edebildiği davadır. 

Tenkis davası yenilik doğurucu bir dava niteliğindedir. Tenkis davasında hakimin vereceği karar ile miras bırakanın yapmış olduğu kazandırma tamamen ya da kısmen iptal edilebilecektir.

Tenkis davasını her bir saklı paylı mirasçı kendi başlarına, bağımsız olarak açabileceklerdir. Saklı paylı mirasçının fiil ehliyeti olmayabilir. Örneğin saklı paylı mirasçı 18 yaşından küçük, bir çocuk olabilir. Bu halde de tenkis davası açma hakkı bulunmakla beraber tenkis davasını ancak kanuni temsilcisi, veli, vasisi açabilecektir. Kanuni temsilcinin bunu ihmal etmesi halinde ise kanuni temsilcilikten doğan sorumlulukları mevcut olacaktır.

Tenkis Davası Ne Zaman Açılır?

Tenkis davası ancak miras bırakanın ölümü ile açılabilecektir. Miras bırakacak kişinin hayatta olması halinde tenkis davası açılamaz. Mirasçılar, miras bırakan sağ iken yapmış olduğu kazandırmalar sebebiyle mağduriyet yaşayacakları düşüncesi ile bu davayı açamazlar. Hatta miras bırakan hayatta iken bu kazandırmalar sebebiyle ihtiyati tedbir talebinde bulunmaları da ne yazık ki mümkün değildir. Çünkü mirasçıların miras bırakanın malvarlığı üzerindeki hakları ancak miras bırakanın ölümü ile doğacaktır, bu haklara miras bırakan öldükten sonra sahip olabileceklerdir. Tenkis davasını;

• Saklı paylı mirasçılar,
• Saklı paylı mirasçıların alacaklıları,
• İflas masası açabilecektir.

Tenkis davasının ne zaman açılabileceği, zaman aşımı süresinin var olup olmadığı Türk Medeni Kanun’da düzenleme bulmuştur.

Tenkis Davası Zaman Aşımı Süresi Nedir?

Kural olarak tenkis davasının açılması belirli sürelere bağlıdır.

Tenkis davası mirasçıların saklı paylarına bir tecavüzün olduğunu öğrendikleri tarihten itibaren 1 (bir) yıl ve her halde vasiyetnamenin açıldığı tarihten itibaren 10 (on) yıl içerisinde açılmak zorundadır. 

Kanun hükmünden de anlaşılacağı üzere kanunda düzenleme bulmuş olan bu süreler zaman aşımı süresi olarak değil hak düşürücü süre olarak belirlenmiştir. Tenkis iddiası kanunen def’i yolu ile her zaman ileri sürülebilecektir. Bir kimse tenkis davası açmak için kanunda belirlenen süreleri kaçırmış olabilir. Fakat kendisine yönelik taleplere karşı tenkis def’ini ileri sürmesini engelleyecek bir hüküm bulunmamakla beraber bu hak kanunda açıkça saklı paylı mirasçıya tanınmıştır.

Tenkis Davası Ne Kadar Sürer?

Tenkis davasının sonuçlandırılması için kanunda özel bir süre belirlenmemiştir. Tenkis davası dosya yoğunluğuna, dosyadaki delillere, bilirkişi raporlarına, banka, tapu müdürlüğü gibi kurumlardan gelecek yazıların dosyaya kazandırılma sürelerine, davanın taraflarca takip edilmesine ve mahkemenin iş yoğunluğuna göre değişiklik gösterebilecektir. Bu sebeple tarafımızdan kesin bir süre belirtilmesi mümkün değildir. Tenkis davasına konu olan kazandırmalar ve bunların paylaştırılmasında yapılan hesaplamalar oldukça karmaşık olması sebebiyle bilirkişi raporuna ihtiyaç duyulmaktadır. Bilirkişi rapor ya da raporlarının hazırlanma süreleri de davanın sürecini etkileyecektir.